Proszowice: miasto na Płaskowyżu Proszowickim

Tego szukamy w Proszowicach

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Proszowice, Proszowice praca, Proszowice pogoda, Proszowice dziennik polski, parafia Proszowice.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Proszowicach, tutaj możesz przeczytać kilka słów o ich historii.

Pierwszą dokumentację odnośnie do istnienia Proszowic datuje się na rok 1222, w tym okresie była to osada rycerska o nazwie Prossoucze. Nazwa ta prawdopodobnie wywodzi się od zdrobniałego imienia Proszko (lub Proszomir). Zapisy z roku 1240 wspominają o murowanym (w stylu romańskim) kościele pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Proszowicach. Wówczas wieś była częścią dóbr książęcych.
W trakcie rywalizacji o tron krakowski książę Konrad Mazowiecki (1187 lub 1188-1247) umocnił i obsadził garnizonem kilka kościołów w okolicach Krakowa, w tym również ten w Proszowicach. Między 1308 a 1311 rokiem podczas buntu wójta Alberta i biskupa Jana Muskaty zarówno ten kościół, jak i warowny gródek książęcy zostały całkowicie zniszczone. Przez pierwszą połowę XIV wieku Proszowice były prywatną posiadłością jako osada. W 1358 r, miejscowość stała się królewskim majątkiem, kiedy to król Kazimierz Wielki nadał jej prawa miejskie w oparciu o prawo niemieckie. Było to punktem zwrotnym dla miasta. Rozpoczął się dynamiczny rozwój, wspomagany licznymi przywilejami handlowymi i cechowymi, co przyciągało nowych mieszkańców. Powstawały warsztaty rzemieślnicze, kramy, karczmy, łaźnie, młyny i browary. Żyzna ziemia stwarzała idealne warunki dla rolnictwa, co uczyniło z miasta prawdziwy "ogród Małopolski". Centralnym punktem miasta był rynek o powierzchni 1,7 hektara, na którym znajdował się ratusz i liczne kramy oferujące produkty codziennego użytku. W 1564 r. w Proszowicach istniały ulice: Nadolna, Szpitalna, Krakowska, Piekarska i Rzeźnicza, a później przybyły Wrocławska i Królewska. Plac przy ulicy Krakowskiej pełnił rolę targowiska, stanowiąc miejsce wymiany handlowej. Niedaleko miasta znajdował się pałac królewski. Przez okres od XV wieku aż do początku XVII wieku Proszowice doświadczyły dwóch złotych wieków, które umiejscawiały je w gronie najważniejszych i największych miast małopolskich. W roku 1532 król Zygmunt I Stary przyznał Proszowicom przywilej do wznoszenia systemów wodociągowych i kanalizacyjnych.
W miasteczku istniał okazały ratusz wykonany z drewna. Ten materiał został także użyty do budowy domów mieszczańskich, co jednak sprzyjało częstym pożarom, które zwykle pustoszyły miasto. W latach 1532–1549 Proszowice czerpały znaczne zyski z prawa do składu soli. Warto zaznaczyć, że jeden z mieszkańców Proszowic, słynny błazen królewski Stańczyk, miał szczególny związek z miejscowością.
W połowie XVI wieku miały tu miejsce krwawe i burzliwe wydarzenia związane z reformacją. Z wyjątkiem nielicznych kościołów, większość z nich na terenie Proszowic przekształcono w zbory kalwińskie lub ariańskie. W miasteczku odbywały się ważne dla całego królestwa sejmiki, podczas których gromadziła się szlachta z różnych województw, aby podejmować istotne decyzje. To właśnie tutaj w roku 1562 skierowano napomnienie do króla Zygmunta II Augusta, aby przebywał w Polsce, a nie na Litwie. Proszowice stały się także areną rokoszu przeciwko Zygmuntowi III, znanego jako rokosz Mikołaja Zebrzydowskiego. Dobry okres dla miasta został przerwany przez szwedzki "Potop", który przyniósł spustoszenie.
W roku 1795 Proszowice znalazły się pod panowaniem Austrii w wyniku rozbioru Polski. Po kampanii z 1809 r. miejsce to stało się częścią Księstwa Warszawskiego. Po Kongresie Wiedeńskim, miasto zostało włączone do Królestwa Polskiego, które było pod władzą carskiej Rosji. W 1819 r. mieszkało tu 1085 mieszkańców, z czego 1065 stanowili chrześcijanie, a 20 wyznawcy judaizmu. Ludność utrzymywała się głównie z rolnictwa i rzemiosła. Wyróżniał się zwłaszcza cech rzeźników, chociaż stolarze, tkacze i szewcy również odgrywali swoją rolę. Źródła historyczne podkreślają, że rzemieślnicy samodzielnie zajmowali się handlem swoimi produktami. Szczególnie aktywni byli rzeźnicy, krawcy, mydlarze, piekarze, szewcy, kuśnierze, powroźnicy, smolarze oraz garncarze. Co roku odbywało się tu dziesięć jarmarków, a dodatkowo targi organizowane były w środy i soboty każdego tygodnia. W okresie powstania styczniowego wielu miejscowych ziemian włączyło się aktywnie w walkę. Tereny wokół Proszowic były miejscem kilku potyczek z oddziałami rosyjskimi. Niestety po upadku powstania w roku 1869 miasto straciło swoje prawa miejskie.
Po przywróceniu niepodległości Polski w 1918 r. dawny obszar powiatu proszowskiego znalazł się w granicach powiatów miechowskiego i pińczowskiego. Powierzchnia Proszowic wynosiła 39,2 hektara, a domy były głównie parterowymi drewnianymi budynkami. W roku 1923 Proszowice ponownie uzyskały status miasta. W mieście działały dwie cegielnie, dwa zakłady mechaniczno-ślusarskie, elektrownia oraz nowoczesny tartak, który należał do Mordki Klajnera. Dostępne były usługi finansowe oferowane przez cztery banki: Spółdzielczy Bank Ziemi Proszowickiej, Polski Bank Ludowy, Bank Spółdzielczy oraz Bank Ludowy, a także Kasa Pożyczkowo-Oszczędnościowa. W wyniku reformy administracyjnej z 1999 r. Proszowice ponownie stały się centrum powiatu obejmującego miasto oraz gminę Proszowice, leżącą w województwie małopolskim. Według danych z 2008 r. populacja miasta wynosiła 6146 mieszkańców. Wartościowymi zabytkami są układ urbanistyczny miasta, kościół parafialny św. Jana Chrzciciela, cmentarz parafialny oraz cmentarz żydowski.

Sprawdź najważniejsze dane dotyczące Proszowic wraz z faktami i aktualną prognozą pogody!